สำนวนไทยพาสนุก
สํานวนไทย จะมีความหมายโดยนัย เป็นลักษณะความหมายเชิงอุปมาเปรียบเทียบ จะไม่แปลความหมายตรงตามตัวอักษร จึงฟังแล้วมักจะ ไม่ได้ความหมายของตัวมันเอง ต้องนำไปประกอบกับบุคคล กับเรื่อง หรือเหตุการณ์จึงจะได้ความหมายเป็น คติ เตือนใจเช่นเดียวกับคำที่เป็นสุภาษิต
คำพังเพย หมายถึง ถ้อยคำที่เรียบเรียงขึ้นมา แฝงคติเตือนใจหรือ ข้อคิดสะกิดใจให้นำไปปฏิบัติได้ เป็นความหมายกลาง ๆ คือ ไม่เน้นการสั่งสอน และ เนื้อหาของใจความนั้นก็ไม่จำเป็นว่าจะต้องเป็นความดี หรือ ความจริงแท้ แน่นอน
ความแตกต่างของ สุภาษิต สำนวน และคำพังเพย
สํานวน คือ คําพูด หรือ ถ้อยคําที่ค่อนข้างกระทัดรั ดูไพเราะสละสลวย สำนวนไทยจะมีความหมายโดยนัย เป็นลักษณะความหมายเชิงอุปมาเปรียบเทียบ จะไม่แปลความหมายตรงตามตัวอักษร
ตัวอย่างสำนวน เช่น ปากเสีย, ไขสือ ยกเมฆ, ชั่วช่างชี ดีช่างสงฆ์ ฯลฯ
คําพังเพย คือ ถ้อคําที่เปรียบเทียบเหตุการณ์ หรือเรื่องราวต่างๆ ที่พบเห็นได้ในการดํารงชีวิตของคนรุ่นก่อน โดยมากไม่เน้นการสั่งสอน แต่ ใช้ ในทํานองเสียดสีประชดประชันเพื่อให้สะท้อนความคิด ความเชื่อถือ และเป็นคติเตือนใจ หรือเป็นข้อคิดสะกิดใจให้นํามาปฏิบัติ
ตัวอย่างคำพังเพย เช่น งมเข็มในมหาสมุทร, ขิงก็ราข่าก็แรง, ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ ฯลฯ
สุภาษิต คือ คำกล่าวที่มีคติสอนใจ สุภาษิตจึงมีลักษณะเดียวกับสำนวนและคำพังเพย แต่มีจุดมุ่งหมายเพื่อการสั่งสอน เตือนสติให้คิด ไม่มีการเสียดสีหรือติชมอย่างคำพังเพย เป็นถ้อยคำที่แสดงหลักความจริง เป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วๆ ไป ภาษิตนี้ยังมีความหมายรวมไปถึง สัจธรรม คำสั่งสอนที่เป็นความจริงอันเที่ยงแท้ทางศาสนาด้วย
ตัวอย่างสุภาษิต เช่น ทำดีได้ดีทำชั่วได้ชั่ว, ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน, คนล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร ฯลฯ
สํานวน สุภาษิตไทย หมวด ก.ไก่- กระดี่ได้น้ำ ความหมาย ใช้เปรียบเทียบคนที่แสดงอาการดีอกดีใจตื่นเต้นจนตัวสั่น เกินงาม
- กิ้งก่าได้ทอง ความหมาย คนเย่อหยิ่งจองหอง หรือลำพองตน เป็นการพูดติเตียนบุคคลผู้หลงผิดคิดว่าตนดีกว่าคนอื่น หรือคนที่มีฐานะด้อย เมื่อได้ดีแล้วลืมตัว ทำเย่อหยิ่งไม่นึกถึงคนที่เคยทำคุณแก่ตน
- ไก่งามเพราะขนคนงามเพราะแต่ง ความหมาย ความสวยงามเกิดขึ้นได้จากการปรุงแต่ง คนจะงามได้ก็ต้องแต่งตัวให้ดูดี
- กลิ้งครกขึ้นภูเขาความหมาย เรื่องที่กำลังจะทำหรือจะทำให้สำเร็จบรรลุผลนั้น ยากลำบากแสนเข็ญมิใช่ของที่ทำได้ง่ายนักเปรียบได้กับ การกลิ้งครกขึ้นภูเขาไปสู่ยอดเขา
- กินบนเรือนขี้รดบนหลังคา ความหมาย คนที่เนรคุณคนเปรียบได้กับคนที่อาศัยพักพิงบ้านเขาอยู่แล้วคิดทำมิดีมิชอบให้เกิดขึ้นภายในบ้านนั้น ทำให้เจ้าของบ้านที่ให้อาศัยต้องเดือดร้อน
- กินปูนร้อนท้อง ความหมาย คนที่ทำพิรุธหรือทำอะไรไว้ไม่อยากให้ใครรู้แต่เผอิญมีใครไปแคะได้ หรือเรียบเคียงเข้าหน่อยทั้ง ๆ ที่เขาไม่ได้เจตนาเจาะจงแต่ตัวเอง ก็แสดงอาการเป็นเชิงเดือดร้อนออกมาให้เขารู้
- ไก่แก่แม่ปลาช่อน ความหมาย หญิงค่อนข้างมีอายุที่มีมารยาและเล่ห์เหลี่ยมมาก และมีกิริยาจัดจ้าน
- กิ่งทองใบหยก ความหมาย หญิงและชายที่มีฐานะเสมอกัน ทั้งหน้าตาและรูปร่างสวยงามพอกัน มีอะไรที่เหมาะสมกัน จึงเป็นคู่ครองที่เหมาะสมกันมาก
- กินอยู่กับปากอยากอยู่กับท้อง ความหมาย รู้ดีอยู่แก่ใจ เพราะทำเองแล้วแสร้งไม่รู้ไม่เห็น
- กำขี้ ดีกว่า กำตด ความหมาย ได้ในสิ่งที่เห็นหรือเป็นของได้แน่ ดีกว่าคิดอยากได้ในสิ่งหรือของที่ไม่เห็นเหมือนไม่มีตัวตน
- ใกล้เกลือกินด่าง ความหมาย ใกล้ของดี แต่ไม่ได้กิน อยู่ใกล้กับของดีแท้ ๆ แต่ไม่ได้รับเพราะกลับไปคว้าเอาของที่ดี หรือมีราคาด้อยกว่า
- ก่อกรรมทำเข็ญ ความหมาย ทำให้ยุ่งยากลำบากใจ
- เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน ความหมาย ถึงจะทำงานเล็กใหญ่ หรือค้าขายอะไรก็ตาม ก็พยายามค่อย ๆ ทำให้มีผลได้แม้เล็ก ๆ น้อย ๆ ก็ยังดีกว่าปล่อยให้หลุดลอยไปเสีย
- กว่าถั่วจะสุกงาก็ไหม้ ความหมาย ช้าเกินการ ได้อย่างเสียอย่าง การทำอะไรมัวรีรออยู่ ไม่รีบลงมือทำเสียแต่แรกครั้นพอลงมือจะทำ ก็ไม่ทันการเสียแล้วเพราะคนอื่นเขาเอาไปทำเสียก่อน การคั่วถั่วกับงาในกระทะเดียวกัน ถั่วเป็นของสุกช้างาสุกเร็วมัวรอไห้ถั่วสุก งาก็ไหม้เสียก่อน สำนวนนี้หมายถึงการทำอะไรสองอย่างพร้อมกันหรือทำอะไรสักอย่างที่ไม่รอบคอบ มัวคิดแต่จะได้ทางหนึ่งต้องเสียทางหนึ่ง
- กินที่ลับ ขับที่แจ้ง ความหมาย ทำอะไรไว้ในที่ลับแล้วอดปากไว้ไม่ได้เอามาเปิดเผย ให้คนทั้งหลายรู้เพื่อจะอวดว่าตนเก่งกล้า หรือสามารถทำอย่างนั้นได้
- กินน้ำใต้ศอก ความหมาย หญิงที่ได้สามี แต่ต้องตกไปอยู่ในตำแหน่งเมียน้อย หรือ ได้อะไรที่ไม่เทียมหน้าเทียมตาคนอื่นเขา
- เกลียดขี้ขี้ตาม เกลียดความความถึง ความหมาย การที่คนเราเกลียดสิ่งไหนแล้วมักจะได้สิ่งนั้นเปรียบได้กับชายที่เกลียด ผู้หญิงขี้บ่นจู้จี่แต่มักลงท้ายกลับไปได้ภรรยาขี้บ่นจู้จี่เข้าจนได้
- ไก่กินข้าวเปลือก ความหมาย ตราบใดที่ไก่ยังกินข้าวเปลือกอยู่ ตราบนั้นคนเราก็ยังอดกินสินบนไม่ได้ นั่นเอง
- แกว่งเท้าหาเสี้ยน ความหมาย คนที่ชอบทำอะไรเป็นการสอดแทรกเข้าไปยุ่งกับเรื่องของผู้อื่นเข้า จนกระทั้งกลาย เป็นเรื่องกับตัวเองจนได้เสมอ
- กินข้าวร้อนนอนสบาย ความหมาย เกียจคร้าน ชอบทำอะไรจวนตัว
สํานวน สุภาษิตไทย หมวด ข.ไข่
- ขี่ช้างจับตั๊กแตน
- เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม
- ขว้างงูไม่พ้นคอ
- ข้าวใหม่ปลามัน
- เขียนเสือให้วัวกลัว ความหมาย การที่ทำอะไรอย่างหนึ่งเพื่อให้เป็นการข่มขู่อีกฝ่ายหนึ่งไว้ก่อนให้กลัว
- ขมินกับปูน ความหมาย คนที่ไม่ลงลอยกัน หรือ รสนิยมเข้ากันไม่ได้ เมื่ออยู่ใกล้กัน ก็มักเป็นปากเสียงทะเลาะวิวาทกัน เปรียบดังขมิ้นกับปูน
- ขี้ก้อนใหญ่ให้เด็กเห็น ความหมาย การทำอะไร ที่เป็นเรื่องไม่ดี เป็นเรื่องชั่วร้ายเลวทราม หรือการทุจริต โดยไม่มีความละอายใจ ให้ผู้อื่นเห็น โดยเฉพาะ หมายถึง ผู้ใหญ่ที่ทำให้ผู้น้อย เห็นอย่างชัดแจ้ง
- ขนมพอผสมกับน้ำยา ความหมาย ทั้งสองฝ่ายต่างพอดีกัน จะว่าข้างไหนดีก็ไม่ได้
- ขี่ช้างอย่าวางขอ ความหมาย การที่มีลูกน้อง หรือมีผู้น้อยอยู่ในความปกครอง บังคับบัญชาของเรา ก็อย่าประมาทละเลยเสีย ต้องหมั่นกวดขันกำชับ เปรียบได้กับคนขี่ช้างต้องคอยถือขอสับช้างบังคับช้างไว้อยู่ตลอดเวลา ถ้าวางขอหรือไม่ใช้ขอคอยสับไว้ ช้างก็อาจพาลเกเรไม่ทำงานได้
- เขียนด้วยมือลบด้วยเท้า ความหมาย คนที่แต่แรกทำความดีจนเป็นที่เชื่อถือไว้แล้ว แต่ภายหลัง กลับทำความชั่วลบล้างความดีของตนเสียง่าย ๆ
- ข้างนอกสุกใสข้างในเป็นโพรง ความหมาย สิ่งที่แลดูภายนอกเป็นของดีหรือของแท้ แต่แท้จริงแล้วกลับไม่ใช่ของดี หรือของแท้นัก
สํานวน สุภาษิตไทย หมวด ค.ควาย
- คนล้มอย่าข้าม ไม้ล้มจึงข้าม
- คบคนพาลพาลพาไปหาผิด คบบัณฑิตบัณฑิตพาไปหาผล
- คนรักเท่าผืนหนัง คนชังเท่าผืนเสื่อ
- คนเดียวหัวหาย สองคนเพื่อนตาย ความหมาย เมื่อเวลาไปไหนคนเดียวไม่ปลอดภัยนัก อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ถ้าไปด้วยกันสองคน ก็อาจจะช่วย ขจัดเหตุร้าย หรือเป็นเพื่อนอุ่นใจ ได้ดีกว่า ไปคนเดียว
- ความวัวไม่ทันหาย ความควายเข้ามาแทรก ความหมาย มีเรื่องราว เดือดร้อนเกิดขึ้น ยังไม่ทันจะแก้ไข หรือจัดการให้สงบดี ก็เกิดมีเรื่องใหม่ซ้อนขึ้นมาอีกครั้ง
- คนตายขายคนเป็น ความหมาย คนที่ตายไปแล้ว มีหนี้สินติดตัวอยู่มาก ทำให้คนที่อยู่ ซึ่งเกี่ยวข้อง หรือเป็นญาติพี่น้องต้องรับผิดชอบใช้หนี้ และมิหนำซ้ำ ต้องเป็นภาระในการจัดทำศพอีกด้วย
- โค่นกล้วยอย่าไว้หน่อ ความหมาย คิดกำจัดศัตรู ก็ต้องปราบให้เรียบ อย่าให้พรรคพวกของมันเหลือไว้เลย แม้แต่คนเดียว มิฉะนั้นพวกที่เหลือนี้จะกลับฟื้นฟูกำลังขึ้นมา เป็นศัตรูกับเราภายหน้าได้อีก คือต้อง ขุดราก ถอนโคน
- ความรู้ท่วมหัวเอาตัวไม่รอด ความหมาย เป็นคนมีความรู้สารพัด เกือบทุกอย่าง แต่ถึงคราวเกิดเรื่องขึ้นกับตัวเอง กลับจนปัญญาแก้ไข
- คางคกขึ้นวอ
- คลื่นกระทบฝั่ง ความหมาย คือเรื่องราวที่เกิดขึ้น แล้วดูจะเป็นเรื่องใหญ่โต เรื่องสำคัญแต่แล้วเรื่องนั้นก็เงียบหายไปเฉยๆ เหมือนกับคลื่นน้ำในทะเลนั่นเอง
- คบคนจรหมอนหมิ่น ความหมาย คบคนแปลกหน้า ที่ไม่เคยรู้จักกันมาก่อน อาจเกิดโทษหรืออันตรายได้ เหมือนหนุนหมอนหมิ่น ๆ ไม่ยอมหนุนตรงกลางหมอนอาจตกหมอนคอเคล็ดได้เช่นกัน
- คมในฝัก ความหมาย เป็นคนเก่ง แต่เงียบไว้ไม่โอ้อวด
- คาบลูกคาบดอก ความหมาย อยู่ในระยะคับขันกำลังจะได้หรือเสียก้ำกึ่งกัน เปรียบเทียบกับ ต้นไม้ที่ออกดอกและกำลังจะเป็นลูกคาบเกี่ยวกันนั่นเอง
- คู่เรียงเคียงหมอน ความหมาย ชายหญิงที่อยู่กินร่วมกันฉันผัวเมีย ผัวเมียที่อยู่ร่วมทุกข์ร่วมสุขกันนั่นเอง
- คดในข้องอในกระดูก ความหมาย คนที่เชื่อและไว้วางใจไม่ได้ ซึ่งมีสันดานคดโกงและฉ้อฉล
สํานวน สุภาษิตไทย หมวด ง.งู
สํานวน สุภาษิตไทย หมวด จ.จาน
- งูเห็นนมไก่ ไก่เห็นตีนงู
- งูกินหาง
- งอมพระราม ความหมาย มีความทุกข์ยากลําบากเต็มที่ เหมือนพระรามต้องถูกขับไล่ไปอยู่ป่า
- งูเงี้ยวเขี้ยวขอ ความหมาย สัตว์ร้ายนานาชนิดสำนวนนี้บ่งบอกถึงอันตรายตรงๆของสัตว์มีพิษพวกนี้เพราะชีวิตของคนสมัยก่อนต้องทำไร่ทำสวน ต้องเดินผ่านสุมทุมพุ่มไม้ หรือเดินตามคันนาหัวไร่ หรือไปไหนมาไหนตอนกลางค่ำกลางคืนก็ให้ระวัง งูเงี้ยวเขี้ยวขอ มันจะกัดจะต่อยเอา
- เงาตามตัว หมายถึง ผลของการกระทำที่เกิดตามติดมาทันที หรือผู้ที่ไปไหนไปด้วยกันแทบไม่คลาดกันเลย
- เหงื่อไหลไคลย้อย หมายถึง เหงื่อ และขี้ไคล เช่น อากาศร้อนมากจนเหงื่อไหลไคลย้อยกันหมดแล้ว หรือออกแรงทำงานหนัก ๆ
- งมเข็มในมหาสมุทร
- เงื้อง่าราคาแพง หมายถึง จะทําอะไรก็ไม่กล้าตัดสินใจทําลงไป ดีแต่ทําท่าหรือวางท่าว่าจะทําเท่านั้น
- โง่เง่าเต่าตุ่น หมายถึง โง่มาก คือ เต่าเป็นสัตว์ที่เคลื่อนไหวช้า ตุ่นเป็นสัตว์ที่รูปร่างคล้ายหนู ชอบขุดรูอยู่ ชอบกินพืช เต่าและตุ่นมักถูกนำมาเปรียบกับคนโง่และคนเซ่อ เง่าหรือง่าว เป็นคำไทยเหนือแปลว่า โง่
สํานวน สุภาษิตไทย หมวด จ.จาน
- จับปลาสองมือ
- จับเสือมือเปล่า
- จอดเรือไม่ดูท่า ขี่ม้าไม่ดูทาง
- โจรปล้น ๑๐ ครั้งไม่เท่าไฟไหม้ครั้งเดียว ถึงแม้คนเราจะถูกโจรขึ้นปล้นบ้านสัก ๑๐ ครั้ง ก็ยังไม่ทำให้ข้าวของ หรือทรัพย์สินบางอย่างภายในบ้านเราถึงขนาดหมดเกลี้ยงตัวเลยทีเดียวนัก แต่ไฟไหม้ครั้งเดียว เผาผลาญทั้งทรัพย์สิน และที่อยู่เราวอดวายเป็นจุลไปหมดเกลี้ยง
- จับปูใส่กระด้ง
- ใจปลาซิว ความหมาย มีใจไม่อดทน ยอมแพ้อะไรง่ายๆ
- จ้าวไม่มีศาล สมภารไม่มีวัด ความหมาย เป็นสำนวนเปรียบเปรยถึงคนที่เร่ร่อนไม่มีที่อยู่ประจำเป็นหลักแน่นอน.
- จิ้งจกตีนศาล ความหมาย หากินเล็กๆน้อยๆ กับผู้มาติดต่อราชการ หรือพวกกระจอกงอกง่อย
- เจ้ายศเจ้าอย่าง ความหมาย ถือยศถาบรรดาศักดิ์ ถือตัวถือศักดิ์ มีพิธีรีตรอง
- จับแพะชนแกะ ความหมาย เอาทางโน้นมาใช้ทางนี้ เอาทางนี้ไปแทนทางโน้น สับสนวุ่นวายไปหมดหรือทำให้ไม่ประสานกันหรือไม่ต่อเนื่องกัน นั่นเอง
- จูบคำถลำแดง ความหมาย มุ่งหมายที่จะเอาอย่างหนึ่ง กลับไปได้อีกอย่างหนึ่ง
- เจ้าชู้ประตูดิน ความหมาย เจ้าชู้ที่เกี้ยวไม่เลือกหน้า คือสมัยก่อนหนุ่มๆที่อยากดูสาวชาววังก็ต้องรอตอนสาวชาววังออกมาจับจ่ายซื้อหาข้าวของนอกประตูดินถึงจะได้เห็น และได้เกี้ยว
- เจ้าชู้ไก่แจ้ ความหมาย บุคคลบางคน มีนิสัยชอบผู้หญิง แต่ไม่กล้าไปพูดจาเกี้ยวพาราสีกลัวเขาจะไม่พูดด้วย กลัวจะเสียหน้า จึงได้แต่แต่งตัวดี ๆ แต่งตัวหล่อ ๆ หวีผมทาแป้งแล้วไปเดินผ่าน เดินกรีดกรายทำท่าทางกระดิกกระดี้ให้หมู่สตรีเขาแลมองเท่านั้นเอง
สํานวน สุภาษิตไทย หมวด ฉ.ฉิ่ง
- ฉลาดแกมโกง ความหมาย การใช้ความรู้ความสามารถเอาเปรียบผู้อื่น ยกตัวอย่างเช่น ศรีธนญชัย
- ฉิบหายวายป่วง ความหมาย การทำอะไรที่ ทำให้สูญเสียหมด ล่มจม วอดวาย
- ฉ้อราษฎร์บังหลวง ความหมาย ข้าราชการที่ใช้อำนาจหน้าที่เบียดบังเอาเงินทอง และทรัพย์สิน โดยอำนาจหน้าที่ราชการที่มีอยู่
- ฉับพลันทันด่วน ความหมาย เป็นอะไร หรือ เกิดอะไรขึ้น รวดเร็ว ไม่ทันตั้งตัว
- ฉกชิงวิ่งราว ความหมาย มิจฉาชีพที่ทำอาชีพทุจริต โดยการ ฉก ชิง วิ่งราว แย่งเอาจากเจ้าของโดยไม่ได้ยินยอม
- ฉิบหายขายตน ความหมาย เหมือนกับ ฉิบหายวายป่วง คือ เกิดความสูญเสีย ล่มจม วอดวาย
สํานวน สุภาษิตไทย หมวด ช.ช้าง
- ช้า ๆ ได้พร่าเล่มงาม
- ชักแม่น้ำทั้งห้า ความหมาย การเจรจา หว่านล้อมหรือขอร้องอะไรก็ตามที่จะไม่พูดตรงๆ แต่จะพูดอ้อมๆหว่าน ล้อมก่อนจะเข้าจุดประสงค์
- ชักน้ำเข้าลึกชักศึกเข้าบ้าน นำศัตรูเข้าบ้าน คือ ทำอะไรก็ตามที่เป็นเหตุให้อันตรายมาถึงตัวเอง
- ชาติคางคกยางหัวไม่ตกไม่รู้สำนึก ความหมาย คนที่อวดดี หรือชอบกระทำนอกลู่นอกทาง เมื่อมีคนทักท้วงก็ไม่เชื่อฟัง ยังขืนกระทำ จนเขาหมั่นไส้ปล่อยให้ลองทำเพื่อจะให้รู้สึกตัวบ้าง เพราะเชื่อว่าการกระทำนั้น ๆ จะต้องได้รับอันตรายถึงเลือดตกหรือเจ็บปวดเข้าก็ได้ จะได้รู้สึกได้ด้วยตัวเอง
- ชักหน้าไม่ถึงหลัง ความหมาย เงินไม่พอใช้ ค่าใช้จ่ายเยอะ ไม่พอเพียงกับความต้องการใช้ในชีวิตประจำวัน
- ชาติเสือต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ ความหมาย ตามหลักที่ว่าผู้ชาย จะทำอะไรก็ต้องให้เก่งกล้า หรือองอาจ ไม่อ่อนแอเหมือนผู้หญิง โดยเฉพาะหมายความว่า ขึ้นชื่อว่าผู้ชายแล้วจะต้องเก่งกล้าสามารถทุกคนเปรียบได้กับเสือ เพราะเสือเป็นสัตว์ดุร้ายแต่เก่ง ถือเอาลายของมันเป็นสัญลักษณ์ของความ เก่งกาจ จึงได้ชื่อว่า ชาติเสือต้องไว้ลายชาติชายต้องไว้ชื่อ
- ชักใบให้เรือเสีย ความหมาย เป็นการพูดหรือทำอะไรให้เป็นที่ขวาง ๆ หรือทำให้เรื่องในวงสนทนาต้องเขวออกนอกเรื่องไป โดยไม่คิดว่าเรื่องที่เขากำลังพูดหรือทำอยู่นั้นจะมีความสำคัญขนาดไหน จึงถือเป็นเรื่องไม่ถูกกาลเทศะ
- ชิงสุกก่อนห่าม ความหมาย การทำอะไรก็ตาม ที่ข้ามขั้นตอน หรือยังไม่ถึงเวลาก็ชิงทำไปก่อน เช่น เด็กที่อายุไม่ถึงเวลามีแฟน ก็รีบมีก่อนที่จะเป็นสาวเต็มตัว
- ชักธงขาว
- ชี้นกเป็นนก ชี้ไม้เป็นไม้ ความหมาย ว่ายังไงว่าตามกัน หรือ ไม่ว่าผู้มีอํานาจจะว่าอย่างใด ผู้น้อยก็ต้องคล้อยตามไปอย่างนั้นเพราะกลัวหรือประจบ
- ชี้โพรงให้กระรอก
- ชายสามโบสถ์ หญิงสามผัว ความหมาย สำนวนนี้ คือผู้ชายที่บวชมาแล้ว ๓ ครั้ง กับผู้หญิงที่ผ่านการมีสามีมาแล้ว ๓ คน โบราณมีข้อห้ามมิให้เพศตรงข้ามไปมีสัมพันธ์ทางรักใคร่หรือชู้สาวด้วย คือผู้หญิงก็ไม่ควรไปมีสามีชนิดนี้ หรือผู้ชายก็ไม่ควรไปมีภรรยาชนิดนี้เข้า ซึ่งตามความเข้าใจว่าบุคคลชนิดนี้ใจคอไม่มั่นคงหรือรวนเลได้โดยสังเกตเอา อาการกระทำเป็นเครื่องวัด ในความโลเล ไม่มั่นคง
สํานวน สุภาษิตไทย หมวด ด.เด็ก
หมายถึง คนเก่งต่อคนเก่งมาสู้กัน
หมายถึง คนที่รับเคราะห์กรรมแทนผู้อื่น
หมายถึง สิ่งดีงาม สบายใจ เมื่อผ่านพ้นปัญหาใหญ่
- ดอกกระดังงาไทย ไม่ลนไฟไม่หอม ความหมาย สิ่งใดก็ตามถ้าปล่อยทิ้งไว้เปล่า ๆ หรือไม่มีอะไรเกิดขึ้นก็เป็นสิ่งธรรมดา ไม่ดีหรือไม่เลว แต่ถ้าไปทำให้มีเรื่องขึ้น กลับดูเหมือนจะทำให้ดีกว่าเก่า ตามความหมายดังกล่าวนี้ เราจึงมักจะเอามาใช้เป็นสำนวนเปรียบเปรยว่า หญิงสาวบางคนที่บริสุทธิ์ นั้นดูเป็นสิ่งธรรมดา ไม่มีอะไรเป็นจุดเด่น หรือ แปลกตา แต่ถ้าได้แต่งงานกับสามีหรือหย่าร้างกันไปก็เหมือน ดอกกระดังงาไทย ที่นำมาลนไฟด้วยเทียนผึ้งแล้วก็จะมีกลิ่นหอมโชย
- ดูช้างให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่ ความหมาย ดูวัวให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่ ” ” ดูข้างให้ดูหน้าหนาว ดูสาวให้ดูหน้าร้อน ” ดังที่ได้ยินได้ฟังมาบ้างแล้ว แต่สำนวนที่ว่า ” ดูช้างให้ดูหาง ” นี้ มุ่งให้ดูหางช้าง ที่บอกลักษณะ ว่า เป็นช้างดี หรือ ช้างเผือก เพราะที่ปลายหางของมันยังเหลือให้เห็นสีขาวอยู่ ตามเรื่องที่เล่าว่า เวลาช้างพังตกลูก เป็นช้างเผือกสีประหลาด พวกช้างพลายและช้างพังจะช่วยกัน ” ย้อม ” กลายลูกมันเสีย ด้วยการใช้ใบไม้ หรือ ขี้โคนดำ ๆ พ่นทับ เพื่อมิให้คนรู้ว่า เป็น ช้างเผือกแต่จะมีส่วนที่ยังหลงเหลืออยู่นั่นก็คือหางของมันนั่นเอง
- เดินตามหลังราชสีห์ ดีกว่าเดินตามก้นสุนัข ความหมาย เป็นสำนวนที่เพิ่งเกิดขึ้นในยุคปัจจุบัน หรือ ไม่มีนานมานี้นัก เรืองอำนาจในสมัยนั้น โดยถือคติยอมเป็นสมัคพรรคพวกของผู้มีอำนาจราชศักดิ์ ดีกว่ายอมร่วมวง กับผู้ ที่ปราศจากอำนาจ หรือทรัพย์สินเงินทอง
- ได้แกง เทน้ำพริก ความหมาย เปรียบเทียบว่า ได้ใหม่แล้วลืมคนเก่านั่นเอง มักจะใช้เป็นสำนวนเปรียบเปรย ผู้ชายเราที่ได้ภรรยาใหม่ก็ทิ้งเก่าไปเลย คำว่า ” น้ำพริก ” หรือ น้ำพริกถ้วยเก่า เราจะหมายถึงภรรยาเก่าโดยเฉพาะ ก็เหมือนอาหารที่เราทำแล้วไม่มีรสชาติหรือขาดอะไรไปบางอย่างนั่นเอง
สํานวน สุภาษิตไทย หมวด ต.เต่า
ความหมาย ละพยศ, ละความดุหรือร้ายกาจ, เลิกแสดงฤทธิ์แสดงอํานาจอีกต่อไป
ความหมาย หาผลประโยชน์ใส่ตนโดยขูดรีดผู้อื่น
หมายถึง ดินแดนที่มีความอุดมสมบูรณ์
.jpg)
หมายถึง คนที่ทำตัวฝักใฝ่เข้าด้วยทั้ง 2 ฝ่ายที่ไม่เป็นมิตร โดยหวังประโยชน์เพื่อตน
หมายถึง มีโอกาสดีควรรีบทำ
หมายถึง ทีใครทีมัน
หมายถึง เมื่อหมดอำนาจ ความชั่วที่ทำไว้ก็ปรากฏ
หมายถึง ขอร้องให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ช่วยเหลือ
หมายถึง ครอบครัวหรือบ้านเมืองต้องกระจัดกระจายพลัดพรากกัน
หมายถึง คนหรือผู้ใหญ่ที่มีอำนาจ กดขี่ข่มเหงผู้อ่อนแอหรือผู้น้อย
หมายถึง คนที่อยู่ร่วมกันหรือเป็นพวกเดียวกัน
หมายถึง ง่าย, สะดวก
หมายถึง ทำประชดหรือแดกดัน ซึ่งมีแต่จะเสียประโยชน์
หมายถึง การทำความดีเพียงผิวเผิน
หมายถึง ช่วยกันทำมาหากินทั้งผัวทั้งเมีย
หมายถึง คนมั่งมีแต่แต่งตัวซอมซ่อ
หมายถึง แจกจ่ายของไม่ทั่วถึงกัน
หมายถึง พลอยเหลวไหลไปด้วยกัน
- ต้นไม้ตายเพราะลูก ความหมาย พ่อแม่ที่ต้องเสียเพราะลูก เช่น การรักลูกมากจนยอมเสียสละชีวิต หรือทรัพย์สินเพื่อลูก ตามที่ว่า ” ต้นไม้ตายเพราะลูก ” โดยที่ว่าต้นไม้บางชนิด เมื่อมีลูก หรือ มีดอกผลมักจะตาย หรือ โคนเพราะคนมาเก็บ หรือเมื่อออกดอกออกผลแล้ว ก็มักจะแห้งเหี่ยวตายไปตามๆกันเปรียบเหมือนต้นไม้ที่ขาดน้ำ
- ตกกระไดพลอยโจน ความหมาย เป็นสำนวนที่ หมายความว่า ติงานที่เขากำลังเริ่มต้นทำใหม่ ยังไม่ทันได้เห็นผลงานของเขา หรือเรียกว่า มีปากก็ติพล่อย ๆ โดยไม่รู้ว่า ฝีมือเขาจะเป็นยังไง ” โกลน ” สำนวนนี้หมายถึง ซุง ทั้งต้นที่เขาเอามาเกลาหรือถาก ตั้งเป็นรูปขึ้นก่อน เพื่อที่จะต่อเป็นเรือขุด โกลนในชั้นแรก จึงดูไม่ค่อยเป็น รูปร่างดีนัก
- ตีวัวกระทบคราด ความหมาย เป็นการแสร้งทำหรือแสร้งพูด เพื่อที่จะให้กระทบกระเทือนอีกฝ่ายหนึ่ง การเอา วัวกับคาดมาเปรียบ ก็เพราะ คราดซึ่งใช้เป็นเครื่องมือกวาดลาน ฟาง หรือหญ้าในนานั้นผูกเป็นคันยาว ใช้วัวลากและคราดจะเป็นฝ่ายกระตุ้นให้วัวทำงานลากคราดไป ซึ่งผลงานคงจะอยู่ที่คราด เป็นตังกวาด เมื่อคราดไม่ทำงานก็เลยใช้วิธีตีวัวให้ลากคราด เป็นทำนองว่า ” ตีวัวกระทบคราด ” วัวเลยกลายเป็นแพะรับบาป เพราะคราด ความหมายคล้ายกับว่า เราทำอะไรคนหนึ่งไม่ได้ แต่ไปลงกับอีกฝ่ายหนึ่ง เช่นสัตว์เลี้ยง หรือคนที่ไม่รับรู้อะไรเลย
- ตัวเป็นขี้ข้า อย่าให้ผ้าเหม็นสาบ ความหมาย เป็นการสอนให้คนเราประพฤติชอบแต่ในทางที่ดีไม่ให้ประพฤติตนไปในทางเสื่อมเสีย แม้จะมีฐานะยากจนหรือ เป็นตนใช้หรือลูกจ้างเขา ก็ตามแต่ ก็ต้องรักษาความดี ความซื่อสัตว์ รวมทั้งความสะอาดกายด้วย อย่าปล่อยให้ตัวเองตกเป็นเหยื่อของความชั่วเป็นต้น
- ตาบอดได้แว่น ความหมาย เช่น คนหัวล้านได้หวี นิ้วด้วนได้แหวน ” มี ความหมายเดียวกัน หมายถึง การที่เราได้ในสิ่งที่มีประโยชน์แก่ตนเองแม้แต่น้อย เพราะคนศรีษะล้าน ย่อมไม่มีผมจะหวี และ คนตาบอดถึงจะใส่แว่นก็มองไม่เห็น เพราะคนตาบอดสัมผัสไม่ได้ถึงแสงสว่าง
- ตีงูให้หลังหัก ความหมาย เป็นการ เตือนสติให้เราได้รับรู้ว่า เมื่อคิดจะทำอะไรก็ต้อง ตัดสินใจทำเด็ดขาด หรือจริงจังไปเลย อย่าทำครึ่ง ๆ กลาง ๆ มิฉะนั้น ผลร้ายจะเกิดขึ้นภายหลังได้ เหมือนกับการที่จะตี หรือ กำจัดงูพิษ เราก็ต้องตีให้ตาย หรือ ให้หลังหักไปเลย ไม่ฉะนั้นมันจะย้อนกลับมาทำร้ายเราทีหลังได้
- เต่าใหญ่ไข่กลบ ความหมาย การที่จะทำอะไรที่เป็นพิรุธแล้วพยายามจะกลบเกลื่อนไม่ให้คนอื่นรู้ ก็เหมือนกับการเอาเต่ามาเป็นคำเปรียบเทียบ ก็เพราะธรรมชาติของเต่าใหญ่ เช่น เต่าตนุเวลาจะวางไข่ ก็คลานขึ้นมาบนหาดทราย แล้วคุ้ยทรายให้เป็นหลุมเพื่อไข่ พอไข่เสร็จ ก็คุ้ยทรายกลบไข่เสีย เพื่อซ้อนไข่ตนไม่ให้ศัตรูมาทำร้าย หรือ ทำลายไข่ของตน
- ตีตนไปก่อนไข้ ความหมาย จะมีอะไรที่ไม่ดี หรือ ข่าวร้ายเกิดขึ้นกับตัว โดยที่ยังไม่เป็นที่แน่นอน ว่าจะเกิดขึ้นจริงหรือไม่จริงก็เป็นได้ แต่ก็ดันชิงแสดงอาการ ทุกข์ร้อน หรือ หวาดกลัว หรือ วิตกกังวลไปเสียก่อน แล้วทำให้หมดกำลังใจ หรือ กำลังความคิดที่คิดป้องกันไว้ก่อน เรียกกันว่า ไข้ยังไม่ทันมาถึงก็ดันตีตนไปก่อนไข้ หรือ กระวนกระวายไปเอง
- ตัวตายดีกว่าชาติตาย ความหมาย เป็นสำนวน ปลุกใจที่สืบต่อกันมาหลาย ชั่วอายุคนแล้ว มีความหมาย ไปในทางให้คนเรารักประเทศชาติบ้านเมืองของตนเอง เมื่อยามมีศัตรูมารุกรานบ้าเมือง ก็พร้อมที่จะร่วมกันพลีชีวิต ต่อสู้เพื่อ ป้องกันประเทศชาติบ้านเมืองเพื่อไม่ให้ผู้ใดมาทำลายประเทศของตนเอง
- ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ ความหมาย การกระทำอะไรสักอย่างที่ไม่เหมาะสม หรือ ได้สมดุลกัน หรือ ใช้จ่ายทรัพย์ลงทุนไปในทางที่ไม่เกิดประโยชน์อะไร เช่น ลงทุนเล็กน้อยเพื่อทำงานใหญ่ ซึ่ง ต้องใช้เงินมาก ๆ ย่อมไม่อาจสำเร็จได้ง่าย ต้องสูญทุนไปเปล่า ๆ ก็เหมือนกับการตำน้ำพริกเพียงครกเดียว แล้วนำไปละลายในแม่น้ำบ่อใหญ่ๆนานๆไปก็สูญเปล่า
- ตักน้ำใส่กะโหลก ชะโงกดูเงา ความหมาย เป็นเชิงเตือนสติคนที่ไม่รู้จัก ที่ต่ำ ที่สูง หรือ คนที่ทะเยอทะยานทำตนเสมอกับคนที่สูงกว่า ให้รู้จักยั้งคิดว่าฐานะของตนเอง ว่า เป็นอย่างไรเสียก่อน จึงค่อยคิดจะไปเทียบเทียมหน้าคนอื่น ความหมาย ทำนองเดียวกับที่ว่า ส่องกระจกดูเงาของตัวเองเสียก่อนที่จะไปว่าคนอื่นเขา
- ตีงูให้กากิน ความหมาย การลงทุน หรือลงแรง ทำอะไรขึ้นอย่างโดยไม่ได้เกิดประโยชน์ให้แก่ผู้อื่น เปรียบดั่ง ตีงูซึ่งต้องใช้ความกล้า หรือ กำลังเล่นงานงู แต่ครั้นพองูตายแล้วก็เอามาทำประโยชน์อะไรไม่ได้ ต้องทิ้งให้มีกลิ่นเหม็นหรือไม่ก็นำไปทิ้งให้กามาจิกกินเนื้อของงูกาเหล่านี้มักจะบินตามกันมาเป็นฝูงใหญ่ๆ
- เตี้ยอุ้มค่อม ความหมาย คนที่มีฐานะยากจนอยู่แล้ว ยังอุตส่าห์ไปช่วยคน ที่ยากจนกว่าตนเข้าอีกเท่ากับ ” เตี้ยอุ้มค่อม ” คือ ยิ่งทำให้ตัวเองแย่ลงไปอีก หรือ จะเปรียบได้อีกทางหนึ่ง ว่า คนที่ทำงาน หรือ ทำอะไรที่เป็นภาระใหญ่ๆอยู่มากมาจนเกินสติกำลังของตนเองแต่ก็ยังไม่แน่ใจว่าตนเองจะทำไปได้ตลอดชีวิตของตนหรือเปล่า
สํานวน สุภาษิตไทย หมวด ถ.ถุง
- ถวายหัว ความหมาย ยอมเสี่ยงชีวิตเพื่อชาติ, เอาชีวิตเป็นประกัน, ทําจนสุดความสามารถ, ยอมสู้ตาย
- ถ่านไฟเก่า ความหมาย ชายหญิงที่เคยรักใคร่หรือเคยได้เสียกันมาก่อน แม้เลิกร้างกันไปเมื่อมาพบกันใหม่ย่อมรักใคร่หรือปลงใจกันได้ง่ายขึ้น
- ถอนหงอก ความหมาย ไม่นับถือเป็นผู้ใหญ่, พูดว่าให้เสียผู้ใหญ่
- ถอดเขี้ยวถอดเล็บ
ความหมาย ละพยศ, ละความดุหรือร้ายกาจ, เลิกแสดงฤทธิ์แสดงอํานาจอีกต่อไป
- ถอยหลังเข้าคลอง ความหมาย หวนกลับไปหาแบบเดิม
สํานวน สุภาษิตไทย หมวดท.ทหาร
- ทองแผ่นเดียวกัน ความหมาย เกี่ยวดองกันโดยการแต่งงาน
- ทองไม่รู้ร้อน ความหมาย เฉยเมย, ไม่กระตือรือร้น, ไม่สะดุ้งสะเทือน
- ท่าดีทีเหลว ความหมาย มีท่าทางดี แต่ทําอะไรไม่ได้เรื่อง
- ทํานาบนหลังคน
ความหมาย หาผลประโยชน์ใส่ตนโดยขูดรีดผู้อื่น
- ทําบุญเอาหน้า ความหมาย ทําบุญอวดผู้อื่น ไม่ใช่ทําด้วยใจ
- เนื้อเต่ายำเต่า หมายถึง นำเอาทรัพย์สินส่วนที่เป็นกำไรหรือดอกเบี้ยกลับไปลงทุนอีกครั้ง โดยไม่ต้องใช้ทุนเดิม
- ในน้ำมีปลาในนามีข้าว
หมายถึง ดินแดนที่มีความอุดมสมบูรณ์
- นกน้อยในกรงทอง หมายถึง มีความเพียบพร้อมแต่ขาดอิสระ
- นกสองหัว
หมายถึง คนที่ทำตัวฝักใฝ่เข้าด้วยทั้ง 2 ฝ่ายที่ไม่เป็นมิตร โดยหวังประโยชน์เพื่อตน
- นอนหลับไม่รู้ นอนคู้ไม่เห็น หมายถึง ไม่รู้เรื่องราว, ไม่รู้อีโหน่อีเหน่
- นางนกต่อ หมายถึง หญิงที่ถูกใช้ให้ไปล่อคน (เหยื่อ) มาติดกับดัก
- น้ำท่วมทุ่ง ผักบุ้งโหรงเหรง หมายถึง พูดมากแต่ได้เนื้อหาสาระน้อย
- น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่า หมายถึง การพึ่งพาอาศัยกัน, ความสามัคคี
- นายว่าขี้ข้าพลอย หมายถึง พลอยพูดผสมโรงติเตียนผู้อื่นตามนายไปด้วย
- น้ำกลิ้งบนใบบอน หมายถึง คนใจไม่แน่นอน กับกลอก
- น้ำขึ้นให้รีบตัก
หมายถึง มีโอกาสดีควรรีบทำ
- น้ำขุ่นไว้ในน้ำใสไว้นอก หมายถึง แม้จะไม่พอใจก็ยังแสดงสีหน้ายิ้มแย้ม
- น้ำซึมบ่อทราย หมายถึง หามาได้เรื่อยๆ
- น้ำตาลใกล้มด หมายถึง ชายหญิงที่ใกล้ชิดกันมากย่อมห้ามใจไม่ให้รักกันได้ยาก
- น้ำท่วมปาก หมายถึง พูดไม่ออกเพราะเกรงจะมีภัยแก่ตนหรือผู้อื่น
- น้ำน้อยย่อมแพ้ไฟ หมายถึง ฝ่ายข้างน้อยย่อมแพ้ฝ่ายข้างมาก
- น้ำนิ่งไหลลึก หมายถึง คนที่มีท่าหงิม ๆ มักจะมีความคิดลึกซึ้ง
- น้ำผึ้งหยดเดียว หมายถึง เรื่องเล็กๆ ก็ทำให้มันเป็นเรื่องใหญ่ได้
- น้ำพึ่งเรือ เสือพึ่งป่า หมายถึง การพึ่งพาอาศัยกัน, ความสามัคคี
- น้ำมาปลากินมดน้ำลดมดกินปลา
หมายถึง ทีใครทีมัน
- น้ำร้อนปลาเป็น น้ำเย็นปลาตาย หมายถึง คำพูดที่ไพเราะอ่อนหวาน ซึ่งถูกใจผู้ฟัง แต่อาจเป็นโทษเป็นภัยได้
- น้ำลดตอผุด
หมายถึง เมื่อหมดอำนาจ ความชั่วที่ทำไว้ก็ปรากฏ
- น้ำหนึ่งใจเดียวกัน หมายถึง มีความคิดเห็นเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
- นิ้วไหนร้ายก็ตัดนิ้วนั้น หมายถึง คนใดไม่ดี ก็ตัดออกไปจากหมู่คณะ
- แบไต๋ หมายถึง ตีแผ่ บอกความลับให้คนอื่นรู้
- บ่นเป็นหมีกินผึ้ง หมายถึง คนที่ชอบบ่พึมพำอยู่เสมอ เห็นอะไรก็บ่นไปหมด
- บนบานศาลกล่าว
หมายถึง ขอร้องให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ช่วยเหลือ
- บอกศาลา หมายถึง ตัดขาด ไม่นับว่ามีความสัมพันธ์ต่อกันอีกต่อไป
- บัวไม่ให้ช้ำ น้ำไม่ให้ขุ่น หมายถึง รู้จักผ่อนปรนเข้าหากัน มิให้กระทบกระเทือนใจกัน
- บ่างช่างยุ หมายถึง คนที่ชอบพูดส่อเสียดยุยงให้เขาแตกกัน
- บ้านเคยอยู่ อู่เคยนอน หมายถึง สถานที่ตนเคยอยู่อาศัยมาก่อน
- บ้านเมืองมีขื่อมีแป หมายถึง บ้านเมืองหรือประเทศย่อมมีกฎหมายคุ้มครอง
- บ้านแตกสาแหรกขาด
หมายถึง ครอบครัวหรือบ้านเมืองต้องกระจัดกระจายพลัดพรากกัน
- บานปลาย หมายถึง ขยายออกไปมากกว่าที่ตั้งใจไว้เดิม
- บ้านป่า เมืองเถื่อน หมายถึง บ้านเมืองที่ไม่มีกฎระเบียบบังคับในการอยู่ร่วมกัน
- บ้าหอบฟาง หมายถึง บ้าสมบัติ เห็นอะไรเป็นของมีค่าจะเอาทั้งนั้น
- บ้าห้าร้อยจำพวก หมายถึง บ้ามากมายหลายประเภท
- เป็ดขันประชันไก่ หมายถึง มีความรู้ความสามารถน้อย แต่อวดตัวแข่งกับผู้ที่มีความรู้ความสามารถสูง
- เป็นปี่เป็นขลุ่ย หมายถึง ถูกคอกัน, เข้ากันได้ดี
- ปล่อยเสือเข้าป่า ปล่อยปลาลงน้ำ หมายถึง ปล่อยศัตรูไปอาจกลับมาทำร้ายภายหลังอีก
- ปล่อยไก่ หมายถึง แสดงความโง่ออกมา
- ปลาใหญ่กินปลาเล็ก
หมายถึง คนหรือผู้ใหญ่ที่มีอำนาจ กดขี่ข่มเหงผู้อ่อนแอหรือผู้น้อย
- ปลาข้องเดียวกัน
หมายถึง คนที่อยู่ร่วมกันหรือเป็นพวกเดียวกัน
- ปลาหมอตายเพราะปาก หมายถึง คนที่พูดพล่อยจนได้รับอันตราย
- ปล้ำผีลุก ปลุกผีนั่ง หมายถึง พยายามทำให้เกิดเรื่องราวที่ไม่ดีขึ้นมา
- ปลุกผีกลางคลอง หมายถึง ทำในสิ่งที่ไม่ถูกไม่ควร
- ปลูกเรือนคร่อมตอ หมายถึง กระทำสิ่งซึ่งล่วงล้ำ ก้าวก่ายสิทธิของผู้อื่น
- ปลูกเรือนตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ตามใจผู้นอน หมายถึง ทำตามความพอใจของผู้ที่จะได้รับผลโดยตรง
- ปอกกล้วยเข้าปาก
หมายถึง ง่าย, สะดวก
- ปั้นน้ำเป็นตัว หมายถึง สร้างเรื่องเท็จให้เห็นเป็นจริงเป็นจังขึ้นมา
- ปากเป็นเอกเลขเป็นโท หมายถึง การพูดจาสำคัญกว่าวิชาหนังสือ
- ปากเปียกปากแฉะ หมายถึง ว่ากล่าวตักเตือนซ้ำแล้วซ้ำเล่าก็ยังไม่ได้ผลตามที่มุ่งหมาย
- ปากโป้ง หมายถึง ชอบพูดเปิดเผยสิ่งที่ไม่สมควรออกมา
- ปากไม่สิ้นกลิ่นน้ำนม หมายถึง ยังเป็นเด็ก
- ปากคนยาวกว่าปากกา หมายถึง คนสามารถแพร่ข่าวได้เร็วกว่ากา
- ปากฉีกถึงใบหู หมายถึง พูดเยอะมาก พูดจนเบื่อ พูดซ้ำแล้วซ้ำอีก
- ปากตำแย หมายถึง ปากอยู่ไม่สุข ชอบพูด ชอบฟ้อง
- ปากปราศรัยน้ำใจเชือดคอ หมายถึง พูดดีแต่ใจคิดร้าย
- ปากปลาร้า หมายถึง ชอบพูดหรือด่าด้วยคำหยาบคาย
- ปากมาก หมายถึง พูดมาก พูดซ้ำๆซากๆ
- ปากว่าตาขยิบ หมายถึง พูดอย่างหนึ่ง แต่ทำอีกอย่างหนึ่ง
- ปากว่ามือถึง หมายถึง พอพูดก็ทำเลย
- ปากสว่าง หมายถึง ชอบพูดเปิดเผยเรื่องของผู้อื่น
- ปากหนัก หมายถึง ไม่ใคร่พูดขอร้องต่อใครๆ ไม่ใคร่ทักทายใคร
- ปากหวานก้นเปรี้ยว หมายถึง พูดจาอ่อนหวานแต่ไม่จริงใจ
- ปากหอยปากปู หมายถึง ชอบนินทา ม้จะเป็นเรื่องเล็กน้อย
- ปิ้งปลาประชดแมว
หมายถึง ทำประชดหรือแดกดัน ซึ่งมีแต่จะเสียประโยชน์
- ปิดทองหลังพระ หมายถึง ทำความดีแต่ไม่ได้รับการยกย่อง เพราะไม่มีใครเห็นคุณค่า
- ปิดประตูตีแมว หมายถึง รังแกคนไม่มีทางสู้ และไม่มีทางหนีรอดไปได้
- ปีกกล้าขาแข็ง หมายถึง พึ่งตัวเองได้
สำนวนสุภาษิตไทย หมวด ผ.ผึ้ง
- แผลเก่า หมายถึง ความเจ็บช้ำที่ฝังใจอยู่ไม่รู้ลืม
- ไผ่ลู่ลม หมายถึง โอนอ่อนไปตามสถานการณ์
- ผักชีโรยหน้า
หมายถึง การทำความดีเพียงผิวเผิน
- ผัดวันประกันพรุ่ง หมายถึง ขอเลื่อนเวลาออกไปครั้งแล้วครั้งเล่า
- ผัวหาบเมียคอน
หมายถึง ช่วยกันทำมาหากินทั้งผัวทั้งเมีย
- ผ้าขี้ริ้วห่อทอง
หมายถึง คนมั่งมีแต่แต่งตัวซอมซ่อ
- ผีไม่มีศาล หมายถึง ไม่มีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง
- ผีซ้ำด้ำพลอย หมายถึง ถูกซ้ำเติมเมื่อพลาดพลั้งลง หรือเมื่อคราวเคราะห์ร้าย
- ผึ้งแตกรัง หมายถึง ไปคนละทิศละทาง
- ผู้ร้ายปากแข็ง หมายถึง ดึงดัน ดื้อ ไม่ยอมรับความจริง
สำนวนสุภาษิตไทย หมวด ฝ.ฝา
- ใฝ่สูงจนเกินศักดิ์ หมายถึง หวังสิ่งที่เกินฐานะของตน
- ฝนตกไม่ทั่วฟ้า
หมายถึง แจกจ่ายของไม่ทั่วถึงกัน
- ฝากปลาย่างไว้กับแมว หมายถึง ไว้วางใจคนที่ไม่ควรไว้วางใจ
- ฝนสั่งฟ้า ปลาสั่งหนอง หมายถึง ทำการอันใดที่เป็นสิ่งสำคัญเพื่อไว้อาลัยก่อนจากไป
- ฝนทั่งให้เป็นเข็ม หมายถึง เพียรพยายามสุดความสามารถจนกว่าจะสำเร็จผล
- ฝนตกอย่าเชื่อดาว หมายถึง อย่าไว้วางใจใครหรืออะไรจนเกินไป
- ฝนตกขี้หมูไหล
หมายถึง พลอยเหลวไหลไปด้วยกัน
- เพชรตัดเพชร
หมายถึง คนเก่งต่อคนเก่งมาสู้กัน
- แพ้เป็นพระ ชนะเป็นมาร หมายถึง การยอมแพ้ทำให้เรื่องสงบ การไม่ยอมแพ้ทำให้เรื่องไม่สงบ
- แพ้แล้วพาล หมายถึง แพ้ตามกติกาแล้วยังไม่ยอมรับว่าแพ้จะเอาชนะด้วยกำลัง
- แพะรับบาป
- พบไม้งามเมื่อขวานบิ่น หมายถึง พบหญิงสาวที่ต้องใจเมื่อแก่
- พระมาลัยมาโปรด หมายถึง ผู้ที่มาช่วยเหลือในยามที่กำลังตกทุกข์ได้ทันท่วงที
- พร้างัดปากไม่ออก หมายถึง นิ่ง, ไม่ค่อยพูด, ไม่ช่างพูด
- พลอยฟ้าพลอยฝน หมายถึง ไม่ได้เกี่ยวข้องก็เป็นตามไปด้วย
- พลิกหน้ามือเป็นหลังมือ หมายถึง เปลี่ยนแปลงหรือทำให้ผิดไปจากเดิมอย่างตรงกันข้าม
- พายเรือให้โจรนั่ง หมายถึง การให้ความสนับสนุนคนไม่ดี
- พายเรือคนละที หมายถึง ทํางานไม่ประสานกัน
- พายเรือในอ่าง หมายถึง คิด ทำ หรือพูดวกวนกลับไปกลับมา
- พายเรือทวนน้ำ หมายถึง ทำด้วยความยากลำบาก
- พึ่งลำแข้งตัวเอง หมายถึง ช่วยตนเอง
- พูดไปสองไพเบี้ย นิ่งเสียตำลึงทอง หมายถึง พูดไปไม่มีประโยชน์ นิ่งเสียดีกว่า
- ไฟไหม้ฟาง หมายถึง อารมณ์ที่เกิดขึ้นอย่างวู่วามสักพักหนึ่งแล้วก็หายไป
- ไฟสุมขอน หมายถึง อารมณ์ร้อนรุ่มที่คุกรุ่นอยู่ในใจ
- ฟังไม่ได้ศัพท์ จับเอามากระเดียด หมายถึง ฟังไม่ได้ความแจ่มชัด แล้วเอาไปพูดต่อหรือทำผิดๆพลาดๆ
- ฟังความข้างเดียว หมายถึง รับรู้เรื่องจากฝ่ายเดียวแล้วด่วนตัดสิน
- ฟังหูไว้หู หมายถึง รับฟังไว้แต่ไม่เชื่อทั้งหมด
- ฟังหูซ้าย ทะลุหูขวา หมายถึง คนที่ไม่ย่อมจะฟังใคร พูดไปคงเปล่าประโยชน์
- ฟ้าสูงแผ่นดินต่ำ หมายถึง รู้จักกาละเทศะ รู้ที่สูงที่ต่ำ
- ฟ้าหลังฝน
หมายถึง สิ่งดีงาม สบายใจ เมื่อผ่านพ้นปัญหาใหญ่
- ฟื้นฝอยหาตะเข็บ หมายถึง การรื้อเอาเรื่องเก่าๆที่แล้วไปแล้ว มาพูดขึ้นให้เป็นที่สะเทือนใจ
สุภาษิตคำพังเพย หมวด ม.ม้า
หมายถึง คนผู้มีฐานะต่ำไปคัดค้านหรือไปก่อความกับผู้มีอำนาจสูงกว่า
หมายถึง อบรมสั่งสอนเด็กให้เด็กประพฤติดีได้ง่ายกว่าสั่งสอนผู้ใหญ่
.jpg)
หมายถึง การตกแต่งคนหรือของที่ไม่ดีโดยมีเจตนาจะหลอกลวงให้ผู้อื่นเชื่อว่าดี
หมายถึง ใฝ่ดีจะมีความสุขความเจริญ ใฝ่ชั่วจะได้รับความลําบาก
หมายถึง เคี่ยวเข็ญหรือบีบบังคับเอากับผู้ที่ไม่มีจะให้
.jpg)
หมายถึง ลดตัวลงไปหรือวางตัวไม่เหมาะสมจึงถูกลามปาม
หมายถึง ชายแก่ที่มีภรรยาสาวคราวลูกคราวหลาน
.jpg)
หมายถึง การคิดหาทางแก้ไขหรือป้องกันภายหลังจากได้เกิดความเสียหายขึ้นแล้ว
หมายถึง ได้รับผลประโยชน์โดยไม่ต้องลงมือทำงาน
หมายถึง ฝันหรือหวังในสิ่งที่ไม่สามารถจะเป็นความจริงได้
หมายถึง ได้ยินได้ฟังมาก็สู้เห็นด้วยตาตนเองไม่ได้
หมายถึง คนโง่เง่าหรือปัญญาทึบ สอนเท่าไหร่ก็ไม่ได้เรื่อง
หมายถึง การเห็นผิดเป็นชอบ หรือเห็นสิ่งที่ไม่ถูกต้องว่าเป็นสิ่งที่ถูกต้อง
หมายถึง การกระทำตนเยี่ยงผู้อื่นที่มีฐานะและความพร้อมมากกว่า
หมายถึง คนที่ชอบอ่านหนังสือเป็นประจำ
หมายถึง ชายที่ฐานะไม่ค่อยดี แต่งงานกับหญิงที่ร่ำรวย
หมายถึง ผู้ที่ได้สิ่งซึ่งไม่เป็นประโยชน์แก่ตน
หมายถึง สิ่งหรือประโยชน์ที่ตกอยู่ในมือแล้วย่อมได้คืนยาก
- แมวเฝ้าปลาย่าง หมายถึง การฝากให้ผู้อื่นเฝ้าสิ่งของที่เขาต้องการอยู่แล้ว ย่อมทำให้สูญเสีย
- ไม้เบื่อไม้เมา หมายถึง ขัดกันตะพึดเพราะใจโกรธกันมาก่อน
- ไม่เห็นแก่ชี ก็เห็นแก่ผ้าเหลือง หมายถึง ไม่เห็นแก่พระ ก็เห็นแก่ผ้าเหลืองเถิด
- ไม่เห็นโลงศพ ไม่หลั่งน้ำตา หมายถึง ไม่เห็นผลลัพธ์ที่น่าสลด ก็จะไม่สำนึกกับการกระทำที่ไม่ดีของตน
- ไม่เห็นน้ำตัดกระบอก ไม่เห็นกระรอกโก่งหน้าไม้ หมายถึง ด่วนทำไปทั้งๆ ที่ยังไม่ถึงเวลาอันควร
- ไม่เอาถ่าน หมายถึง ไม่เป็นเรื่อง, ไม่ได้ความ, ทำอะไรไม่ถูกเรื่อง
- ไม้ใกล้ฝั่ง หมายถึง แก่ใกล้จะตาย
- ไม่ได้ด้วยเลห์เอาด้วยกล ไม่ได้ด้วยมนต์เอาด้วยคาถา หมายถึง ทำทุกอย่างเพื่อให้ได้ดังใจ
- ไม้ซีกงัดไม้ซุง
หมายถึง คนผู้มีฐานะต่ำไปคัดค้านหรือไปก่อความกับผู้มีอำนาจสูงกว่า
- ไม่ดูเงาหัว หมายถึง ไม่รู้จักประมาณตน
- ไม่ดูดำดูดี หมายถึง เลิกเกี่ยวข้องกันอย่างเด็ดขาด
- ไม่ดูตาม้าตาเรือ หมายถึง ไม่พิจารณาให้รอบคอบ, ไม่ระมัดระวัง
- ไม่พ้นชวด ฉลู ขาล เถาะ หมายถึง ทำอะไรไปแล้วไปไม่ตลอดรอดฝั่ง ไม่สำเร็จ
- ไม่มีมูลฝอยหมาไม่ขี้ หมายถึง ไม่มีเหตุย่อมไม่มีผล
- ไม่รู้จักเสือ เอาเรือเข้ามาจอด ไม่รู้จักมอดเอาไม้เข้ามาแหย่ หมายถึง ทำสิ่งที่ไม่รู้ว่าจะมีภัยแก่ตัว
- ไม่รู้จักหัวนอนปลายตีน หมายถึง ไม่รู้ความเป็นมาหรือพื้นเพ
- ไม้อ่อนดัดง่าย ไม้เเก่ดัดยาก
หมายถึง อบรมสั่งสอนเด็กให้เด็กประพฤติดีได้ง่ายกว่าสั่งสอนผู้ใหญ่
- มดแดงแฝงพวงมะม่วง หมายถึง ชายที่ปองรักหญิงบ้านใกล้หรือที่อยู่ใกล้กัน
- มะกอกสามตะกร้าปาไม่ถูก หมายถึง พูดจาตลบตะแลงพลิกแพลงไปมาจนจับคำพูดไม่ทัน
- มะนาวไม่มีน้ำ หมายถึง คำพูดที่ไม่ไพเราะ พูดห้วนๆ
- มะพร้าวตื่นดก หมายถึง เห่อหรือตื่นเต้นในสิ่งที่ตนไม่เคยมีจนเกินพอดี
- มัดมือชก หมายถึง บังคับหรือใช้วิธีการใด ๆ ให้อีกฝ่ายหนึ่งตกอยู่ในอำนาจแล้วจัดการเอาตามใจชอบ
- มาเหนือเมฆ หมายถึง มีความคิดหรือชั้นเชิงเหนือผู้อื่น
- มากหมอมากความ หมายถึง เมื่อมีคนมากก็มีเรื่องมากตาม
- ม้าดีดกระโหลก หมายถึง มีกิริยากระโดกกระเดกลุกลนหรือไม่เรียบร้อย มักใช้กับผู้หญิง
- มีทองเท่าหนวดกุ้ง นอนสดุ้งจนเรือนไหว หมายถึง มีสมบัติเพียงเล็กน้อย แต่กังวลจนนอนไม่หลับ
- มีสลึงพึงบรรจบให้ครบบาท หมายถึง ให้รู้จักเก็บหอมรอบริบ ค่อยๆ เก็บสะสมเงินไว้
- มือไม่พายเอาเท้าราน้ำ หมายถึง ไม่ช่วยแล้วยังขัดขวางการทำงานของผู้อื่น
- มือถือสาก ปากถือศีล หมายถึง แสดงตัวว่าเป็นคนมีศีลธรรม แต่กลับประพฤติชั่ว
สุภาษิตคำพังเพย หมวด ย.ยักษ์
- ยกภูเขาออกจากอก หมายถึง โล่งอก หมดวิตกกังวล
- ย้อมแมวขาย
หมายถึง การตกแต่งคนหรือของที่ไม่ดีโดยมีเจตนาจะหลอกลวงให้ผู้อื่นเชื่อว่าดี
- ยิงปืนนัดเดียวได้นกสองตัว หมายถึง การทําอย่างเดียวแต่ได้ผล 2 อย่าง
- ยื่นแก้วให้วานร หมายถึง เอาของมีค่าให้กับคนที่ไม่รู้จักค่าของสิ่งนั้น
- ยืมจมูกคนอื่นเขามาหายใจ หมายถึง อาศัยผู้อื่นมักไม่สะดวก
- ยุให้รำ ตำให้รั่ว หมายถึง ยุให้แตกกัน ทำให้ผิดใจกัน
- ยุ่งเหมือนยุงตีกัน หมายถึง ยุ่งเหยิง สับสนปนเปกัน
สุภาษิตคำพังเพย หมวด ร.เรือ
- เรือใหญ่คับคลอง หมายถึง คนที่เคยรุ่งเรืองหรือเป็นใหญ่เป็นโต เมื่อตกตํ่าลงก็วางตัวอย่างคนสามัญไม่ได้
- เรือล่มเมื่อจอด หมายถึง คนที่ทําตนเป็นคนดีมาตลอดแต่มาเสียคนเมื่อแก่
- รอดปากเหยี่ยวปากกา หมายถึง พ้นอันตรายมาได้อย่างหวุดหวิด
- รักดีหามจั่วรักชั่วหามเสา
หมายถึง ใฝ่ดีจะมีความสุขความเจริญ ใฝ่ชั่วจะได้รับความลําบาก
- รักพี่เสียดายน้อง หมายถึง ความลังเลไม่แน่ใจ ความไม่ปลงใจเลือกสิ่งของที่มีมากกว่าหนึ่ง
- รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ หมายถึง รักที่จะมีมิตรไมตรีต่อกันต้องตัดสิ่งที่ไม่ดีออก อย่าไปพูดถึง
- รักวัวให้ผูกรักลูกให้ตี หมายถึง รักสิ่งใดก็ต้องระวังสิ่งนั้นให้ดี อย่าปล่อยตามใจ
- รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง หมายถึง ทําไม่ดีหรือทําผิดแล้วไม่รับผิด กลับโทษผู้อื่น
- รีดเลือดกับปู
หมายถึง เคี่ยวเข็ญหรือบีบบังคับเอากับผู้ที่ไม่มีจะให้
- รู้ไว้ใช่ว่า ใส่บ่าแบกหาม หมายถึง เรียนรู้ไว้ไม่หนักเรี่ยวหนักแรงหรือเสียหายอะไร
- รู้จักเก็บรู้จักงำ หมายถึง รู้จักเก็บรักษาข้าวของ
- รู้หลบเป็นปีก รู้หลีกเป็นหาง หมายถึง รู้จักเอาตัวรอดหรือปรับตัวให้เข้ากับเหตุการณ์
สุภาษิตคำพังเพย หมวด ล.ลิง
- เล่นกับหมาหมาเลียปาก
หมายถึง ลดตัวลงไปหรือวางตัวไม่เหมาะสมจึงถูกลามปาม
- เลี้ยงไม่เชื่อง หมายถึง เนรคุณ ไม่สำนึกบุญคุณ
- เลือกที่รักมักที่ชัง หมายถึง ลําเอียง มีอคติ
- เลือดข้นกว่าน้ำ หมายถึง ญาติพี่น้องย่อมดีกว่าคนอื่น
- เลือดขึ้นหน้า หมายถึง โกรธมากจนหน้าแดง โมโหจนขาดสติ
- โลภมากลาภหาย หมายถึง อยากได้หลายอย่างแต่ในที่สุดไม่ได้สักอย่างเดียว
- ลงเรือลำเดียวกัน หมายถึง ทำงานร่วมกัน ร่วมรับผลการกระทำด้วยกัน
- ล้มหมอนนอนเสื่อ หมายถึง ป่วยจนต้องนอนรักษาตัว
- ล้วงคองูเห่า หมายถึง บังอาจลักขโมยหรือล่อลวงเอาทรัพย์สินเป็นต้นจากผู้ที่น่าเกรงขาม
- ละเลงขนมเบื้องด้วยปาก หมายถึง ดีแต่พูด แต่ทำไม่ได้
- ลาโง่ หมายถึง คนโง่
- ลิงขี้ใส่เรือ หมายถึง คนที่มีความซุกซน มักทำให้ของดีเป็นของเสีย
- ลิงหลอกเจ้า หมายถึง
- ลิ้นกับฟัน หมายถึง กิริยาล้อเลียนผู้ใหญ่เมื่อผู้ใหญ่เผลอ
- ลูกไก่ในกำมือ หมายถึง อยู่ในอำนาจเหนือกว่าจะทำอย่างไรก็ได้
- ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น หมายถึง ลูกย่อมไม่แตกต่างจากพ่อแม่มากนัก
- ลูกทรพี หมายถึง ลูกที่ทรยศต่อพ่อแม่บังเกิดเกล้า ทั้งทางกายและทางใจ
- ลูบหน้าปะจมูก หมายถึง ทำอะไรเด็ดขาดลงไปไม่ได้ เพราะเกรงจะไปกระทบกระเทือนพวกพ้อง
- ไวเหมือนลิง หมายถึง คนที่ทำอะไรก็เร็วไปเสียหมดทุกอย่าง
- วัดรอยเท้า หมายถึง แข่งดีกับผู้มีอำนาจหรือลบหลู่บุญคุณของผู้มีพระคุณ
- วันโกนไม่ละวันพระไม่เว้น หมายถึง ทำชั่วได้ตลอดเวลา
- วันพระไม่ได้มีหนเดียว หมายถึง ครั้งนี้แพ้ ครั้งหน้าจะแก้ตัวหรือแก้แค้น
- วัวเคยขา ม้าเคยขี่ หมายถึง คนที่เคยคุ้นกันมาอย่างดี รู้ใจกัน
- วัวเห็นแก่หญ้า ขี้ข้าเห็นแก่กิน หมายถึง คนที่ตะกละตะกลามเห็นแก่กิน
- วัวแก่กินหญ้าอ่อน
หมายถึง ชายแก่ที่มีภรรยาสาวคราวลูกคราวหลาน
- วัวพันหลัก หมายถึง อาการที่วกหรือย้อนกลับไปหาจุดเริ่มต้น
- วัวลืมตีน หมายถึง ลืมกำพืดตนเอง
- วัวสันหลังหวะ หมายถึง คนที่มีความผิดติดตัวทําให้คอยหวาดระแวง
- วัวหายล้อมคอก
หมายถึง การคิดหาทางแก้ไขหรือป้องกันภายหลังจากได้เกิดความเสียหายขึ้นแล้ว
- ว่าแต่เขาอิเหนาเป็นเอง หมายถึง ทำสิ่งที่ตนเคยว่าหรือตำหนิผู้อื่นไว้
- วานรได้แก้ว หมายถึง ผู้ที่ไม่รู้คุณค่าของสิ่งมีค่าที่ได้มาหรือที่มีอยู่
- ว่าวติดลมบน หมายถึง เพลินจนลืมตัว
- เศรษฐีขาดไฟ หมายถึง คนเรามีวันผิดพลาดกันได้
- ศรศิลป์ไม่กินกัน หมายถึง ไม่ถูกกัน ไม่ลงรอยกัน
- เส้นผมบังภูเขา หมายถึง เรื่องง่ายๆ แต่คิดไม่ออก
- เสน่ห์ปลายจวัก หมายถึง เสน่ห์ที่เกิดจากฝีมือปรุงอาหารให้โอชา
- เสียน้อยเสียยาก เสียมากเสียง่าย หมายถึง เสียเพียงเล็กน้อยไม่ยอมเสีย ปล่อยให้ลุกลามจนต้องเสียมาก
- เสี้ยมเขาควายให้ชนกัน หมายถึง ยุยงให้เขาเกิดวิวาทบาดหมางกัน
- เสือซ่อนเล็บ หมายถึง คนคมในฝัก เก่งแต่เก็บไว้ไม่โอ้อวด
- เสือนอนกิน
หมายถึง ได้รับผลประโยชน์โดยไม่ต้องลงมือทำงาน
- สมภารกินไก่วัด หมายถึง ผู้ชายที่เป็นหัวหน้ามีอะไรกับผู้หญิงที่เป็นลูกน้อง
- สร้างวิมานในอากาศ
หมายถึง ฝันหรือหวังในสิ่งที่ไม่สามารถจะเป็นความจริงได้
- สวยแต่รูป จูบไม่หอม หมายถึง ภายนอกดูดี แต่ข้างในนั้นแย่
- สอนจระเข้ว่ายน้ำ หมายถึง สอนสิ่งที่เขารู้ดีอยู่แล้ว
- สอนหนังสือสังฆราช หมายถึง สอนสิ่งที่เขารู้ดีอยู่แล้ว
- สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม หมายถึง บุคคลย่อมต้องประสบสิ่งที่ดีงามหรือประสบผลร้ายตามกรรมของตน
- สายตัวแทบขาด หมายถึง เหน็ดเหนื่อยเพราะทำงานหนักแทบไม่ได้พักผ่อน
- สายป่านยาว หมายถึง ทุนหนา ยืนระยะได้นาน
- สาวไส้ให้กากิน หมายถึง นำความลับใดของตนนำไปบอกผู้อื่น
- สำเนียงส่อภาษา กิริยาส่อสกุล หมายถึง คำพูดและกิริยาที่แสดงออกทำให้ทราบชาติกำเนิด
- สิ้นไร้ไม้ตอก หมายถึง ขัดสนหรือลำบากถึงที่สุด
- สิบเบี้ยใกล้มือ หมายถึง ได้สิ่งไหนก่อนหรือง่ายก็ควรคว้าเข้าไว้ก่อน
- สิบแปดมงกุฎ หมายถึง คนไม่ดี คนชอบหลอกลวงต้มตุ๋นผู้อื่น
- สิบคนเข้าไม่เท่าคนหนึ่งออก หมายถึง คนใหม่สิบคนมาแทน ก็คงสู้คนเก่าที่ออกไปไม่ได้
- สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น
หมายถึง ได้ยินได้ฟังมาก็สู้เห็นด้วยตาตนเองไม่ได้
- สีซอให้ควายฟัง
หมายถึง คนโง่เง่าหรือปัญญาทึบ สอนเท่าไหร่ก็ไม่ได้เรื่อง
- สี่ตีนยังรู้พลาด นักปราชญ์ยังรู้พลั้ง หมายถึง ผู้รู้ ผู้เชี่ยวชาญก็ยังพลาดพลั้งได้
- สุกเอาเผากิน หมายถึง ทำอะไรแบบลวกๆ ชุ่ยๆ พอให้ผ่านไป
- สุนัขจนตรอก หมายถึง คนที่ฮึดสู้อย่างสุดชีวิต เพราะจวนตัว
- สู้ยิบตา หมายถึง สู้จนถึงที่สุด, สู้ไม่ถอย
- เหงื่อตกกีบ หมายถึง เหนื่อยมาก
- เห็นกงจักรเป็นดอกบัว
หมายถึง การเห็นผิดเป็นชอบ หรือเห็นสิ่งที่ไม่ถูกต้องว่าเป็นสิ่งที่ถูกต้อง
- เห็นขี้ดีกว่าไส้ หมายถึง เห็นคนอื่นดีกว่าญาติพี่น้อง
- เห็นช้างขี้ขี้ตามช้าง
หมายถึง การกระทำตนเยี่ยงผู้อื่นที่มีฐานะและความพร้อมมากกว่า
- เหยียบเรือสองแคม หมายถึง ทําทีเข้าด้วยทั้ง 2 ฝ่าย อยู่กับฝ่ายไหน ก็เห็นด้วยหรือแสดงท่าทีเข้าข้างฝ่ายนั้น
- เหยียบขี้ไก่ไม่ฝ่อ หมายถึง คนเหยาะแหยะ ทำอะไรไม่จริงจัง ไม่ทุ่มเท
- ให้ทุกข์แก่ท่าน ทุกข์นั้นถึงตัว หมายถึง ทำให้คนอื่นเดือดร้อน แต่ผลกลับย้อนมาทำให้ตัวเองเดือดร้อนไปด้วย
- หญ้าปากคอก หมายถึง คุ้นเสียจนมองข้ามไป
- หนอนหนังสือ
หมายถึง คนที่ชอบอ่านหนังสือเป็นประจำ
- หนักไม่เอา เบาไม่สู้ หมายถึง คนเกียจคร้าน ไม่สู้งาน
- หน้าไหว้หลังหลอก หมายถึง คนที่มีพฤติกรรมต่อหน้าเราอย่างหนึ่ง แต่ลับหลังกลับทำอีกอย่างหนึ่ง
- หนามแหลมไม่มีคนเสี้ยม มะนาวกลมเกลี้ยงไม่มีคนกลึง หมายถึง คนที่มีสติปัญญา มีความสามารถเก่งกาจ อาจเป็นผู้ที่ไม่ต้องมีใครสอน
- หน้าสิ่วหน้าขวาน หมายถึง อยู่ในระยะอันตราย หรือในเหตุการณ์วิกฤต
- หนีเสือปะจระเข้ หมายถึง การที่หนีอันตรายหรือสิ่งเลวร้ายอย่างหนึ่ง แต่กลับเจออันตรายอีกอันหนึ่ง
- หนูตกถังข้าวสาร
หมายถึง ชายที่ฐานะไม่ค่อยดี แต่งงานกับหญิงที่ร่ำรวย
- หมองูตายเพราะงู หมายถึง ชำนาญอะไรมักได้รับภัยจากหน้าที่นั้น
- หมาเห่าใบตองแห้ง หมายถึง พวกปากไว ไม่ทันรู้อะไรก็พูดไปก่อน
- หมากัดอย่ากัดตอบ หมายถึง อย่าลดตัวลงไปต่อสู้หรือต่อปากต่อคำกับคนพาลหรือคนที่มีศักดิ์ต่ำกว่า
- หมาสองราง หมายถึง คนที่ทำตัวเข้าด้วยทั้ง 2 ฝ่าย
- หมาหมู่ หมายถึง กลุ่มคนที่กลุ้มรุมทําร้ายคนคนเดียว
- หมาหวงก้าง หมายถึง คนที่หวงของที่ตนไม่มีสิทธิ์
- หมาหัวเน่า หมายถึง ไม่มีใครรัก ไม่มีใครสนใจ
- หมูในอวย หมายถึง สิ่งที่อยู่ในกํามือ หรืออีกนัยหนึ่งหมายถึงสิ่งที่ตกเป็นของของเราอย่า
- แน่นอน
- หมูจะหามอย่าเอาคานเข้ามาสอด หมายถึง การที่เข้าไปขัดขวางผลประโยชน์ที่ผู้อื่นกำลังจะสำเร็จอยู่แล้ว
- หลังสู้ฟ้า หน้าสู้ดิน หมายถึง การตรากตรำทำงานหนัก ไม่ย่อท้อ
- หวังน้ำบ่อหน้า หมายถึง ของที่ได้แน่นอนแล้วไม่เอา กลับไปคาดหวังกับสิ่งที่ยังมาไม่ถึง
- หวานเป็นลมขมเป็นยา หมายถึง คำหวานทำให้เหลิง คำเตือนมักทำให้ได้สติ
- หวานนอกขมใน หมายถึง แสดงให้เห็นว่าดีแต่ภายนอก แต่ภายในใจกลับตรงข้าม
- หว่านพืชหวังผล หมายถึง ให้ผลประโยชน์แก่ผู้อื่นเพื่อหวังผลตอบแทน
- หวานลิ้นกินตาย หมายถึง หลงเชื่อคำพูดที่ไพเราะ
- หอกมันแทงมัน หมายถึง เอาผลที่ได้มาจากการทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งนั้นไปต่อยอด
- หักด้ามพร้าด้วยเข่า หมายถึง หักโหมเอาด้วยกําลัง ใช้อํานาจบังคับเอา
- หัวเดียวกระเทียมลีบ หมายถึง การอยู่คนเดียว ไม่มีเพื่อนฝูงพวกพ้อง
- หัวมงกุท้ายมังกร หมายถึง ไม่เข้ากัน ไม่กลมกลืน
- หัวล้านได้หวี
หมายถึง ผู้ที่ได้สิ่งซึ่งไม่เป็นประโยชน์แก่ตน
- หาเหาใส่หัว หมายถึง หาเรื่องเดือดร้อนให้ตนเอง
- หามรุ่งหามค่ำ หมายถึง การทำอะไรแบบตลอดวันตลอดคืน
- หุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว หมายถึง ทําประชดหรือแดกดัน
- หูเบา หมายถึง เชื่อคนง่ายโดยขาดความพินิจพิจารณาที่ดี
- หูป่าตาเถื่อน หมายถึง รู้ไม่ทันเหตุการณ์เพราะอยู่ห่างไกลหรือไม่สนใจ
- เออออห่อหมก หมายถึง เห็นด้วยหรือพลอยเห็นตามไปด้วย
- เอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้าง หมายถึง อย่าเอาทรัพย์หรือสิ่งของจากคนที่น้อยไป
- เอาใจเขามาใส่ใจเรา หมายถึง รู้จักคิดถึงใจคนอื่น เห็นใจคนอื่น
- เอาจมูกคนอื่นมาหายใจ หมายถึง อาศัยความคิดหรือแรงของคนอื่นมาทำงานให้ตน
- เอาพิมเสนไปแลกกับเกลือ หมายถึง อย่าเอาความดีไปแลกความชั่ว
- เอามะพร้าวห้าวมาขายสวน หมายถึง คนที่รู้เท่าไม่ถึงการณ์หรือโง่เขลา
- เอามือซุกหีบ หมายถึง หาเรื่องเดือดร้อนหรือความลำบากใส่ตัวโดยใช่ที่
- เอาหูไปนาเอาตาไปไร่ หมายถึง แสร้งทำเป็นไม่รู้ไม่เห็น ไม่รับรู้ในสิ่งที่เกิดขึ้น
- โอละพ่อ หมายถึง กลับตรงกันข้าม อย่างกลับหน้ามือเป็นหลังมือ
- อกไหม้ไส้ขม หมายถึง เป็นทุกข์อย่างแสนสาหัส
- อดเปรี้ยวไว้กินหวาน หมายถึง อดใจไว้ก่อนเพราะหวังสิ่งที่ดีกว่าข้างหน้า
- อย่าเอาทองไปลู่กระเบื้อง หมายถึง อย่าลดตัวลงไปสู้กับคนชั่วต่ำ มีแต่เสียศักดิ์ศรี
- อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคน จะจนใจเอง หมายถึง อย่าเชื่อใจผู้ใดง่ายเกินไป
- อยู่บ้านท่านอย่านิ่งดูดาย ปั้นวัวปั้นควายให้ลูกท่านเล่น หมายถึง อยู่บ้านผู้อื่นไม่ควรทำตัวเป็นคนอยู่เฉยๆ ควรช่วยเหลืองานในบ้านเท่าที่จะทำได้
- อ้อยเข้าปากช้าง
หมายถึง สิ่งหรือประโยชน์ที่ตกอยู่ในมือแล้วย่อมได้คืนยาก
- อัฐยายซื้อขนมยาย หมายถึง ได้รับทรัพย์สินเงินทองจากบุคคลหนึ่งแล้วนำกลับไปให้หรือซื้อของจากคนนั้น
- อาบเหงื่อต่างน้ำ หมายถึง การทำงานหนัก ใช้ความพยายามอย่างมาก
- อาบน้ำร้อนมาก่อน หมายถึง เกิดก่อนจึงมีประสบการณ์มากกว่า
- อ้าปากเห็นไรฟัน หมายถึง รู้ทันกัน
- อ้าปากก็เห็นลิ้นไก่ หมายถึง รู้เท่าทันคำพูดที่พูดออกมา
